در این مطلب شما را با نکات مهم خرید مودم و ابزارهای جانبی آن آشنا میکنیم. با خواندن این مطلب همه اطلاعات مهم که برای خرید مودم نیاز دارید را برایتان نوشتهایم.
برای راهاندازی و برقراری اتصال مناسب به اینترنت سریع و پایدار در منزل یا محل کار، باید مودم داشته باشید. خرید مودم شاید در ابتدا ساده به نظر برسد، اما اگر بدون اطلاعات کافی برای خرید آن اقدام کنید، ممکن است دستگاهی که میخرید با نیازهای شما مطابقت نداشته باشد. شاید فروشنده بتواند به شما کمک کند، اما باز هم از شما سؤالاتی درباره اینکه چه نوع مودم نیاز دارید خواهد پرسید که بهتر است بدانید چه پاسخی باید بدهید.
قبل از هر چیز باید از وضعیت ارتباطی محل زندگی یا کار که میخواهید در آن اتصال اینترنت برقرار کنید اطلاعات کسب کنید. برای این کار میتوانید از سامانه netsanjplus.ir که وزارت ارتباطات در نقاط مختلف کشور بهمنظور اطلاع از وضعیت آنتندهی انواع اپراتورهای تلفنهمراه، کیفیت خدمات شرکتهای مختلف ارائه سرویس اینترنت خانگی ADSL و اینترنت TD-LTE فراهم کرده است استفاده کنید و با انتخاب محل زندگی یا کارتان اطلاعات لازم را به دست آورده و سپس تصمیم بگیرید.
- آیا امکان دسترسی به اینترنت همراه (سیمکارتی) در محل وجود دارد؟
- کیفیت آنتندهی اپراتورهای مختلف چطور است؟
- کیفیت خط تلفن محل چه صورت است؟
- آیا خط تلفن مجهز به فیبر نوری است یا خیر؟
- آیا تنها گزینه شما استفاده از اینترنت کابلی است یا اینکه ترجیح میدهید هر جا میروید امکان دسترسی به اینترنت باکیفیت و سریع را داشته باشید؟
انتخاب مودم مناسب کاملا به پاسخی بستگی دارد که به این پرسشها میدهید.
مودم چیست؟
از نظر فنی، مودم دستگاهی است که سیگنال آنالوگ (یا سیگنال رادیویی در مودم بیسیم) ارسالی از خط تلفن ثابت را به دادههای دیجیتال قابلنمایش در دستگاههای کامپیوتری و بالعکس تبدیل میکند. کانالهای ارتباطی که مودم دادهها را از آن دریافت میکند متفاوت هستند. مودم دادهها را از طریق فیبر نوری، کابلهای کواکسیال، امواج رادیویی و یا خطوط تلفن دریافت میکند. برای استفاده از هریک از این کانالها، باید مودم متناسب با آن را تهیه کنید.
تفاوت مودم با روتر
بسیاری از افراد تصور اشتباهی از مودم دارند و آن را با روتر اشتباه میگیرند. دلیل آن فراوانی مودم- روترهای موجود در بازار است. اما تفاوت آنها در چیست؟
مودم و روتر دارای ماهیت جداگانه و متفاوتی هستند. مودم دادهها و اطلاعات را از اینترنت دریافت و سپس ارسال می کند. کیفیت ارتباط دریافت و ارسال اطلاعات را چراغهای کوچک الایدی روی مودم به شما نشان میدهند.
روتر بیسیم ازطریق درگاه اترنت مودم به آن متصل می شود تا به اینترنت دسترسی پیدا کند، یعنی روتر وظیفه توزیع اینترنت را برای تمام کاربرانی که میخواهند بدون سیم به اینترنت وصل شوند برعهده دارد. بسیاری از دستگاههای ترکیبی که شبیه مودم هستند و با عنوان مودم شناخته میشوند، دارای روتر داخلی هستند. این مودم- روترهای ترکیبی برخلاف مودمها یا روترهای جدا از هم قیمت بالاتری دارند. اما در عوض نیازی به استفاده از دو سخت افزار جدا و اتصالات آنها وجود ندارد. بااینحال معایبی هم دارد و آن این است که اگر برای یک بخش دستگاه مشکلی پیش بیاید، باید کل دستگاه را تعویض کنید (البته اگر تعمیر نشود). دوم اینکه برای امنیت بیشتر اتصال اینترنت روی آن فایروال دوم نصب نمیشود. همچنین بخشی از گزینههای شخصیسازی را که شرکت ارائهدهنده سرویس اینترنت پیشنهاد میکند نخواهید داشت.
انواع مودم
قبل از خرید مودم ابتدا بهتر است درباره انواع آن اطلاعات کافی داشته باشید. انواع مودمهای سیمی که با خط تلفن ثابت، کابل شبکه یا فیبر نوری کار میکنند به شرح زیر هستند:
مودمهای DSL شامل ADSL+، ADSL2 و VDSL
همه دستگاههای کامپیوتری مجهز به مودم داخلی نیستند. بنابراین خط تلفن را باید بهطور مستقیم به یک مودم خارجی متصل کنید. با مودمهای DSL میتوانید همزمان که ارتباط اینترنتی دارید، از خط تلفنتان هم استفاده کنید و تماس تلفنی برقرار کنید.
بیشتر مودمهای DSL که این روزها در بازار موجود هستند هر دو کیفیت ADSL و VDSL را دارند. کیفیت VDSL از نظر سرعت و پهنای باند چند برابر کیفیت ADSL است. البته اینترنت ADSL در سالهای اخیر پیشرفت داشته و نوع پیشرفته آن +ADSL2 است. اگر مودم انتخابی شما هر دو کیفیت ADSL و VDSL را پشتیبانی کند، در صورتی که محل کار یا زندگی شما به کابل شبکه متصل باشد، میتوانید از اینترنت پرسرعت VDSL بهرهمند شوید. کیفیت ارتباط اینترنتی در هر سرویس ADSL و VDSL بستگی به فاصله مکانی شما از مرکز ارائهدهنده سرویس اینترنت ISP دارد؛ یعنی فاصله کمتر برابر است با کیفیت بهتر ارتباط اینترنتی.
بیشترین مودمهای موجود در بازار ایران، مودم-روترهای ترکیبی با هر دو کیفیت ADSL و VDSL هستند. این دستگاه هم ارتباط اینترنت را فراهم میکند (کارکرد مودم) و هم به کمک یک یا دو آنتن، ارتباط اینترنت را برای چند کاربر یا دستگاه فراهم میکند (کارکرد روتر). به زبان ساده میگوییم مودم وایفای دارد!
در هنگام خرید دقت کنید مودمی که فقط امکان ADSL را دارد نمیتواند اتصال VDSL را پشتیبانی کند، درحالیکه مودم VDSL از کیفیت پایینتر ارتباط یعنی ADSL هم پشتیبانی میکند.
با این مودم-روترها هم میتوانید از اینترنت بیسیم (WiFi) استفاده کنید و هم با استفاده از اتصال کامپیوتر به درگاه LAN موجود در مودم، از اینترنت سیمی که سرعت بالاتری دارد بهرهمند شوید. این مودمها سادهترین و کمدردسرترین نوع مودم هستند و فقط کافی است آن را به برق و خط تلفن متصل کنید و بدون تنظیمات خاصی در ISP شرکت ارائهدهنده از آن استفاده کنید.
مودم اترنت
این مودم از جمله ارزانترین مودمهاست. این مودم معمولا به کمک یک درگاه USB یا درگاه LAN به یک کامپیوتر یا لپتاپ متصل میشود و فقط به همان دستگاه سرویس میدهد. این مودمها آنتن ندارند و بنابراین قابلیت برقراری اتصال بیسیم یا وایرلس (WiFi) را هم ندارد. به زبان خودمانی وایفای ندارند!
از این مودم بیشتر برای برقراری یک شبکه سیمی محلی در یک سازمان یا اداره و برای ارتباط دادن چندین دستگاه و انتقال دادهها بین آنها استفاده میشود.
مودمهای کابلی
برای استفاده از شبکههای کابلی در بستر کابل کواکسیال به مودم کابلی نیاز دارید. از این مودم ها نهتنها برای تماشای شبکههای تلویزیون کابلی استفاده میشود، بلکه برای استفاده از اینترنت کابلی نیز میتوان از آن استفاده کرد. اینترنت کابلی نیازمند وجود زیرساخت شبکه کابلی در محل زندگی شماست. این مودمها برای آپلود مطالب در حد زیاد و یا بازی اینترنتی با سرعت و پهنای باند بالا مناسبترین هستند و بنابراین خوراک گیم استریمرها به شمار میرود. البته قبل از خرید مودم کابلی باید مطمئن شوید در محل زندگی شما کابلهای کواکسیال و اینترنت کابلی وجود دارد یا نه.
مودم فیبر نوری (GPON)
با پیشرفت فناوری و گسترش زیرساختهای ارتباطی، شاید بهتر باشد انتخابی متناسب با چشمانداز آینده نهچندان دور داشته باشیم. هرچند توسعه خطوط فیبر نوری در کشور هنوز بهخوبی انجام نگرفته است، میتوان به آینده آن امیدوار بود. مودمهای فیبر نوری میتوانند سریعترین ارتباط اینترنتی را برقرار کنند، اما استفاده از آنها به این بستگی دارد که آیا در منطقه شما فیبر نوری راه افتاده است یا نه. بااینحال مودمهای فیبر نوری در دو نوع متفاوت در بازار موجود هستند.
مودمهای فیبر نوری ONU که در بستر FTTB (مخفف Fiber To The Building) کار میکنند و مناسب مصرف خانگی، مجتمعهای مسکونی و یا اداری هستند که تا ورودی ساختمان مجهز به فیبر نوری باشند. این مودم معمولا خارج از ساختمان یا داخل راهروهای ساختمان نصب میشود. بنابراین باید دارای ساختاری باشد که در مقابل تغییرات دمایی و شرایط جوی مختلف مقاوم باشد.
نوع دیگر مودمهای فیبر نوری ONT است که در بستر FTTH (مخفف Fiber To The Home) کار میکند و مخصوص مکانهایی است که در آنها خارج و حتی داخل ساختمان نیز مجهز به فیبر نوری است. این مودم در داخل خانه یا محل کار قرار میگیرد. تفاوت مودمهای GPON بیشتر در تعداد درگاههای اترنت، USB، تجهیزات WiFi و سایر امکانات جانبی است. بااینحال از نظر سرعت و کیفیت انتقال دادههای مختلف تفاوت چندانی با هم ندارند. معمولا وجه مشترک همه مودمهای فیبر نوری حداکثر سرعت دانلود ۲۴۸۸ مگابیت و سرعت آپلود ۱۲۴۴ مگابیت است.
برخی از مودمهای فیبر نوری فقط مجهز به درگاه اترنت یا درگاه اترنت سریع هستند. برخی دیگر درگاه USB هم دارند.
بعضی مدلهای گرانتر به روتر و WiFi هم مجهز هستند.
نکاتی که برای خرید مودم باید به آنها توجه کنیم
حالا که همه انواع مودم را شناختید، بیایید ببینیم هنگام خرید مودم سیمی باید به چه نکاتی توجه کنیم.
شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتی باید از نوع مودم پشتیبانی کند
بعضی شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنتی، مودم مناسب با تنظیمات خودشان را برای خرید پیشنهاد میدهند. اما در صورتی که تصمیم به خرید مودم دلخواه دارید، لازم است قبل از هر چیز اطمینان حاصل کنید که آیا مودمتان با خدمات و تنظیمات شرکت سازگار است یا نه.
برای این کار در اینترنت جستجو کنید یا از شرکت ارائهدهنده خدمات اینترنت ISP سؤال کنید.
در بیشتر موارد مودمهای موجود در بازار سازگاری لازم را با تظیمات شرکتهای خدمات اینترنتی دارند. همچنین باید مطمئن باشید که زیرساخت اینترنت کابلی و اینترنت فیبر نوری که در مناطق بسیار محدودی از کشور راهاندازی شدهاند در منطقه شما وجود دارد یا نه.
پشتیبانی از سرعت
در هنگام خرید مودم توجه به سرعت اتصال مودم نکته مهمی است. معمولاً در وبسایت کارخانه تولیدکننده، اطلاعات مربوط به سرعت مودم در دسترس است. سرعتی که معمولاً روی مودم نوشته میشود، سرعت بارگیری یا دانلود اطلاعات است و نه سرعت بارگذاری یا آپلود. سرعت مودمها با واحد مگابیت بر ثانیه Mbps بیان میشود و معمولاً سرعت دانلود همیشه بیشتر از سرعت آپلود است.
سرعت مودمهای موجود در بازار (بهجز مودمهای فیبر نوری) از سرعت Mbps ۲۴ در مدلهای خیلی ارزان تا سرعت ۱۰۰۰ Mbps در مودمهای گرانقیمت مخصوص بازیهای سنگین آنلاین از طریق درگاه LAN و WAN متغیر است. البته فراموش نکنید سرعتی که شما از شرکت ارائهدهنده اینترنت خریداری میکنید نیز در این میان مهم است. اگر مودم شما بالاترین سرعت را هم پشتیبانی کند، سرعتی که شما دریافت میکنید، همان است که از شرکت خریدهاید، نه توان و ظرفیت مودم. بنابراین اگر بهدنبال سرویسهای مقرونبهصرفه هستید و نیاز خاصی به سرعت بالا ندارید، برای مودم گرانقیمت با سرعت بالا هزینه نکنید.
سرعت مودم را برحسب مگابیت مینویسند نه مگابایت. بنابراین یک مودم با سرعت ۵۰ مگابیت در ثانیه بهمعنای ۶ یا ۷ مگابایت در ثانیه است.
مفهوم کانالهای انتقال داده Streaming در مودم
در هنگام خرید مودم شاید به این اعداد بربخورید: ۸×۳۲ یا ۴×۸.
عدد بزرگتر در سمت چپ علامت ضربدر، نشاندهنده بخشی از دادههای دانلود است که ISP مربوطه در زمان معین به کاربر ارائه میدهد و عدد کوچکتر سمت راست نشانه کانالهای آپلود است. معمولا بیشتر کاربران بهدنبال سرعت بالاتر برای دانلود هستند. بنابراین بهتر است حداقل ۱۶ کانال دانلود را در نظر بگیرید تا به سرعت مناسب دست یابید. فراموش نکنید برای اینکه از حداکثر پتانسیل مودم استفاده کنید، باید مودمی را بخرید که این اعداد در آن با سرعت دانلود و سرعت بسته اینترنتی که از شرکت میخرید هماهنگی لازم را داشته باشد.
پروتکلهای DOCSIS
فناوری DOCSIS به ارائهدهندگان اینترنت کابلی یا سیمی این امکان را میدهد تا بتوانند دادهها را از طریق کابلهای کواکسیال ارسال کنند. برای دسترسی به اینترنت با پهنای باند بالا، سازگاری با پروتکل DOCSIS ضروری است. بیشتر سازندگان مودم بسته به شماره مدل، نسخههای DOCSIS را بهصورت DOCSIS3.0 یا DOCSIS3.1 پشتیبانی میکنند.
نسخههای 3.0 و 3.1 تعداد کانالهای فعال همزمان و سرعت عملیات را نشان میدهند. بنابراین اگر ISP شما، سرعت اینترنت را با ظرفیت ۱ گیگابیت در ثانیه ارائه میدهد، ممکن است فقط مودمهای DOCSIS3.1 برای آن مناسب باشند تا با سرعت آن هماهنگ شوند. فراموش نکنید که قبل از خرید مودم درباره سرعت سرویسی که میخرید تصمیم بگیرید. بعد از خرید مودم اگر نتوانید سرعت مناسب آن را خریداری کنید، یعنی پولتان را دور ریختهاید. مودمهایی که از DOCSIS3.1 پشتیبانی میکنند، در مقایسه با مودمهای با نسخه DOCSIS3.0 گرانتر هستند. بنابراین اگر بسته به کیفیت خط و دلایل دیگر مجبورید سرعتهای پایین خریداری کنید، مودم ارزانتر را انتخاب کنید.
مودم باید به اندازه نیازتان درگاه یا پورت داشته باشد
در پشت مودم چندین درگاه برای اتصال سیمی به دستگاههای مختلف وجود دارد که درگاههای اترنت نامیده میشوند. درگاههای اترنت برای این است که کامپیوتر، لپتاپ، پرینتر و دستگاههای مشابه را به آن وصل کنید تا از مودم استفاده کنند. اگر قصدتان از خرید مودم صرفا برقراری اتصال اینترنتی است و انتظار خاصی از آن ندارید، مودمهایی که فقط یک درگاه یا پورت دارند هم نیاز شما را برآورده می کنند. اما اگر میخواهید سرعت بالایی را در چند دستگاه برقرار کنید، بهتر است مودمی را بخرید که چندین درگاه اترنت داشته باشد، زیرا اتصال از طریق درگاه اترنت بسیار سریعتر از اینترنت وایفای است.
اگر قصد دارید مودم و روتر جداگانه خریداری کنید، باید مودمی را بخرید که چند درگاه داشته باشد.
اگر انتخاب شما مودمی با نسخه DOCSIS3.1 است و برای محل کار میخواهید، بهتر است این مودم حداقل دو پورت اترنت داشته باشد. در این صورت میتوانید با اضافهکردن روترها، اتصال بیسیم گستردهتری فراهم کنید.
معمولا مودم- روترهایی که در بازار ایران موجودند، دارای پورت اترنت (LAN) و پورت USB هستند. وجود درگاه USB برای اتصال بسیاری از دستگاهها ازجمله هارد اکسترنال، پرینتر با درگاه USB و حتی مودمهای سیمکارتی دانگل به کار میرود.
امنیت مودم را بررسی کنید
با توجه به اینکه کامپیوتر، لپتاپ و گوشی حاوی اطلاعات شخصی هستند و از طریق مودم به دنیای اینترنت متصل میشوند، امنیت این دستگاه بسیار مهم است. مودمهایی که از نسخه DOCSISS پشتیبانی میکنند، به شما این اطمینان را میدهند که در هنگام ارسال و یا دریافت اطلاعاتتان از آنها محافظت میشود.
درباره مودمهای کابلی، شبکه کابلی مشترک آسیبپذیریهای خاص خودش را دارد و بههمیندلیل بهتر است مودم کابلی را خریداری کنید که به قوانین حریم خصوصی دادهها پایبند باشد. اطمینان حاصل کنید که مودم انتخابی شما به سیستم WPS (ضمانت ایمنی وایفای) مجهز باشد. بهجز آن به موارد زیر هم دقت کنید که :
- رمزنگاری پیشرفته (Advanced Encryption Standard)؛
- دسترسی ایمن به شبکه وایفای (WPA)؛
- حریم خصوصی برای ارتباط سیمی (WEP)؛
- پروتکل یکپارچگی کلید موقت (TKIP).
سایر قابلیتها که ممکن است در خرید مودم برایتان مهم باشند
یکی از مزایای داخلی بعضی مودمها، پشتیبانی از Caller ID است که در صورت اتصال همزمان مودم به خط تلفن، امکان مشاهده و ذخیره اطلاعات تماس را روی کامپیوتر فراهم میکند. این اطلاعات شامل شماره فرد تماس گیرنده و سرویسی است که از آن برای تماس استفاده کرده است.
برخی مودمهای پیشرفته وجود دارند که مثل دستگاههای تلفن فوق پیشرفته عمل میکند. سنجش خودکار کابل و گزارش مشکل و خرابی در آن، از دیگر ویژگیهای این مودمهای سطح بالاست. کاربر میتواند با دادن فرمانهای AT به مودم نهتنها تمام عملکرد مودم را به کمک صفحه help کنترل کند، بلکه میتواند با استفاده از قسمت پشتیبانی از کارتهای تماس (بینالملل)، از مزایای آن برای ذخیره شماره کارت و محل تماس در تماسهای بعدی استفاده کند و به این ترتیب از ویژگی محافظت از خط تلفن در تماسهای خارجی مطمئن شود.
خدمات پس از فروش و گارانتی
هنگام خرید هر وسیله الکترونیکی حتما به شرکتها و فروشگاههای معتبر مراجعه کنید و گارانتی محصول را که معمولا بین ۶ ماه تا یکسال است بررسی کنید.
نکته آخر؛ جمعبندی هر آنچه در سرعت مودم تأثیر دارد
سرعتی که یک مودم ارائه میکند تعیینکننده سرعت اینترنتی که دریافت میکنید نیست. این سرعت به عوامل زیادی بستگی دارد. کیفیت کابلهای تلفن، کیفیت پوششدهی و آنتندهی اپراتورهای اینترنت موبایلی، بستههای پیشنهادی شرکت، تعداد کاربران و استفاده همزمان آنها از اتصال اینترنت، از جمله مواردی هستند که روی کیفیت و سرعت ارتباط اینترنت تأثیر مستقیم دارند.